Sterke pitches leiden tot prachtig resultaat voor pilot duurzame cao

Een volgende etappe is afgelegd in de reis naar de meest duurzame cao van Nederland. Tijdens de Demodag op 4 oktober, koos een jury drie ideeën uit die doorgaan naar de volgende pilotfase. Deze ideeën worden verder getest en uitgewerkt om aan te bieden aan de onderhandelaars voor de nieuwe CAO Rijk. Tot ieders verrassing zegden de jury en de onderhandelaars toe ook alle andere ideeën te gaan ondersteunen. Een mijlpaal voor duurzame arbeidsvoorwaarden.

Dat hoort bij ontdekkingsreizen: zoals verwacht, loopt alles anders.

(Een banner met: Pilot duurzame CAO. Gerard de Koe:)

LEVENDIGE MUZIEK

GERARD DE KOE: Wij hebben in de CAO afgesproken
dat we een stapje verder willen gaan in verduurzaming
en ook werknemers vragen, we hebben 140.000 werknemers bij het Rijk,
om zelf met ideeën te komen: hoe zou je de CAO verder willen verduurzamen?
Veertien ideeën zijn verder uitgewerkt, zijn uitgetest.
Er is gekeken: is er draagvlak? Wat is de impact van het idee? Is het uitvoerbaar?
Vandaag hebben ze dat gepresenteerd.

(Beeldtekst: Pitch 1. Privégebruik trein stimuleren. Pitch 2. Verschillend vervoer, 1 reis.)

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Dat is 'n issue dat we in de volgende fase uit zouden moeten gaan werken.

(Beeldtekst: Pitch 4: Geef spullen een tweede leven. Jessie Klein en Lilian Reinders:)

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER

JESSIE KLEIN: Wij zijn nu bezig om te kijken
of we een reparatiebudget voor medewerkers kunnen instellen.
LILIAN REINDERS: Uitdagend soms. (LACHT)

Nee, heel leuk. Veel ideeën.
Je begint met heel veel ambities.
Zodra het ook best wel concreet is, dat je ook echt het zo heel goed kan uitwerken.
JESSIE: We hopen een creatieve pitch neer te zetten, die het in beweging zet.

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(Beeldtekst: Pitch 6. Midden in de maatschappij.)

JOOST HELLEGERS: We dachten: als we het makkelijker maken,
gaan meer mensen dat zo doen.
We hebben een menukaart van duurzame uitjes,
die hebben we voorgelegd om te kijken:
werkt het voor jou? Wat werkt niet? Hoe kan het beter?
YNTSE KOENEN: Het is anders dan anders
omdat vaak toch geneigd is om het met een paar mensen te bespreken,
en nu is het natuurlijk met een hele grote groep
waardoor er heel veel mensen betrokken zijn bij een keuze daarin maken.
DIEDERIK VAN LUIJK: Je komt in dienst bij de Rijksoverheid
en je krijgt een enorme stapel apparaten.
Mensen hebben meestal privé ook al een laptop.
MAN: Wie van jullie hebben een smartphone gekregen?
DIEDERIK: Toen hebben we een weekje een aanmeldformulier opengezet als experiment.
Mensen die zeiden: Wanneer gaan ze dit nou eens doen? Ik zit hier op te wachten.
Via 'Denk Doe Duurzaam' hadden ze al een hele structuur,
ze hebben er een team bij gevraagd om met Sem Carree,
collega's van hem die gewend zijn om aan innovaties in het bedrijfsleven te werken.

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(Aldus Diederik van Luijk. Beeldtekst: Pitch 11. Weg met de betonnen kolos. Pitch 12. Waar is mijn werkplek? Pitch 13. Verduurzaming huis. Pitch 14. Verbreden IKB. De juryleden:)

BAS VAN WEEGBERG: Fantastische resultaten van de teams,
maar ook leuk om te zien hoeveel passie en energie ze erin hebben gestoken
om klimaat ook echt concreet te maken in de CAO en daarbuiten.
MARCIA VAN DOOREN: Wat ik heel mooi vind,
is dat de collega's uit alle geledingen binnen het Rijk
elkaar hebben gevonden op dit thema,
maar ook dat we hier echt een concreet gevolg aan gaan geven
en dat samen met de vakbonden doen.
DEIRDRE VAN GAMEREN: Dat is wat je nodig hebt als organisatie,
de gedragsverandering van jouw medewerkers,
en dat hebben we vandaag gezien.
VROUW: Van IKB naar een duurzaam IKB.

(Een man loopt blij naar een podium.)

GEJUICH

VROUW: Bespreek het.

(Een vrouw beklimt het podium met een lach op haar gezicht.)

GEJUICH EN APPLAUS

VROUW: Waar is mijn werkplek?

(Vanuit de volle zaal stapt nog een man het podium op.)

GEJUICH

Het besluit van mijn collega's in de jurygroep is
dat we alle elf andere activiteiten ook gaan doen.
MARIJ DERKSEN: De overheid heeft een voorbeeldfunctie,
maar we hebben wel een gedeelde verantwoordelijkheid,
we moeten het samen doen.

(Beeldtekst: Kernteam pilot verduurzaming CAO Rijk. Sem Carree, Charlene Taal, Yntse Koenen, Monique Hooghiemstra, Fenna Snellenberg, Marije Geluk, Hairo van den Berg, Marij Derksen, Gerard de Koe en Sanne ten Wolde.)

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksoverheid. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Samen werken aan een duurzame en sociale Rijksoverheid. www.denkdoeduurzaam.nl. Het logo van Denk Doe Duurzaam. Meer voor elkaar. Eronder staat: Een productie van de Rijksoverheid.)

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER EN STOPT DAN

In twee rondes pitchte ieder experimententeam hun resultaten voor de jury. De jury, bestaande uit leden van binnen en buiten het Rijk, beoordeelde de ideeën op uitvoerbaarheid, schaalbaarheid, impact, gedragsverandering, inclusiviteit en originaliteit.

Juryvoorzitter Nicole van der Wolk, directeur Ambtenaar en Organisatie bij BZK: 'We waarderen de inspanningen enorm die de teams hebben geleverd in de ontwikkeling van de ideeën, het onderzoeken, het verbeelden en het overbrengen. We waren onder de indruk van de kwaliteit van de ideeën en van de passie, de inspiratie en de veranderkracht die wij hebben gezien. Het was praktisch onmogelijk om een keuze te maken.' 

De juryleden gaven ieder team een korte reactie en maakten tot slot bekend welke experimenten doorgaan naar de volgende fase van de pilot. Dat zijn:

  1. Uitbreiding van het IKB naar het Duurzame IKB: stel het IKB open voor meer duurzame producten en diensten.
  2. Bespreek het: ondersteun rijksambtenaren met trainingen om duurzame kansen en dilemma's bespreekbaar te maken, juist ook als duurzaamheid niet in je functieprofiel staat, maar je hier wel zorgen over maakt of duurzame kansen ziet.
  3. Waar is mijn werkplek: over een efficiënter kantoorgebruik; van pieken op dinsdag en donderdag naar balans over de werkweek.

Aanhaken op verduurzaming bedrijfsvoering

De jury ziet kansen voor de gepresenteerde ideeën van de andere teams. Daarom gaat het kernteam van de pilot de mogelijkheden daarvan met collega’s in de bedrijfsvoering bespreken.
Het kernteam bestaat uit onder meer:

  • Gerard de Koe, cao-coördinator, en collega’s uit zijn team namens de werkgever Rijk,
  • Yntse Koenen (FNV, namens de vakbonden),
  • leden van het programmateam Denk Doe Duurzaam,
  • de duurzaamheidscoördinatoren van de Belastingdienst en DUO en
  • designer Sem Carree

Bij de rijksbedrijfsvoering gebeurt al veel op het gebied van verduurzamen. Mogelijk kunnen inzichten van medewerkers gekoppeld worden aan bestaande trajecten.

Marije Geluk, projectleider van de pilot: 'De experimenten zetten belangrijke verduurzamingsonderwerpen vanuit het cao perspectief op de kaart. We hopen dat we via de arbeidsvoorwaarden en samen met de partners in de Rijksbedrijfsvoering het halen van onze duurzaamheidsdoelen kunnen versnellen.'

14 ideeën, 14 teams, 14 keer impact

Wil je meer weten over de ideeën, aanpak en verwachte impact? Vanaf medio november verschijnt wekelijks een interview met een team op 
Denkdoeduurzaam.nl en onder Pilot duurzame cao.

De aanleiding van de pilot duurzame CAO Rijk

Tijdens de onderhandelingen over de CAO Rijk 2022-2024 spraken vakbonden en werkgever Rijk deze pilot af.

De reden hiervoor? Een stap verder willen gaan in verduurzaming dan de gebruikelijk cao-thema’s en werknemers betrekken bij de vormgeving van hun arbeidsvoorwaarden. De bedoeling was om duurzame ideeën uit te proberen, om ze daarna als dat kan rijksbreed door te voeren.
Sinds de start van de pilot duurzame CAO Rijk op 31 mei, werkten 14 rijksbrede teams ieder een innovatief idee uit dat was geselecteerd uit ruim 300 inzendingen. De teams deden dat volgens de methode Design voor Duurzaam. Deze methode is afgeleid van design thinking. Het uitgangspunt is dat je ontwerpt vanuit gebruikersinzichten, zonder van tevoren te weten wat je gaat maken. De Rijksoverheid wil zo echt aansluiten bij de behoeften van medewerkers, in plaats van iets te dicteren van bovenaf. Afgelopen zomer experimenteerden de teams met hun ideeën in de praktijk. Op de Demodag presenteerden ze de resultaten.

Zie ook