Pilot duurzame cao: heb je een idee? Doe mee!

Nieuwsbericht | 27-02-2023 | 22:10

Experimenteerruimte

Uniek in de CAO Rijk is de afgesproken experimenteerruimte. Experimenteerruimte om aan de slag te gaan met de verduurzaming in de arbeidsvoorwaarden die een stap verder gaat dan de huidige cao. Iedereen, zowel werknemers als werkgevers, binnen het Rijk kan hiervoor ideeën aandragen. Het doel is om duurzame ideeën zo eerst uit te proberen, om ze daarna als dat kan rijksbreed door te voeren. Dit is een eerste aankondiging, zodat je alvast met collega’s kan sparren over mogelijkheden.

In drie fases van idee naar actie

Een team met mensen van programma Denk Doe Duurzaam, de werkgever, de bonden en externe professionals, bekijkt de inzendingen en begeleidt de experimenten. Dat gaat in drie stappen.  

1. Selectie 
   Er worden 10 ideeën en 50 meedenkers geselecteerd en uitgenodigd voor fase 1. Meer informatie over de aanmeldcriteria en belangrijke data vind je vanaf 15 maart op www.duurzamecao.nl. 
2. Van idee naar experiment
   Als jij of jouw team als ideehouder of meedenker wordt geselecteerd, ga je aan de slag om jullie idee werkelijkheid te maken. Dit idee wordt onder professionele begeleiding en met wat budget verder opgebouwd om van idee naar actie te komen. Je komt in een leergroep samen met collega’s uit andere rijksonderdelen. Deze ontwerpfase noemen we ‘design voor duurzaam’. Dit is afgeleid van beproefde designmethodiek. De tien experimenten krijgen ieder de individuele begeleiding die nodig is om te testen in hoeverre hun  idee levensvatbaar is. En ook of het eventueel in andere organisaties binnen het Rijk toe te passen is. Daarnaast wordt gemeten wat de impact voor de duurzaamheidsopgave kan zijn, nu en in de toekomst. Deze periode loopt van mei t/m september 2023.
3. Van experiment naar cao-pilot. Vanuit deze groep worden in oktober de winnaars geselecteerd voor de volgende ronde. Zij ontvangen budget om het idee op te kunnen schalen binnen de organisatie. Deze fase loopt van november2023 t/m februari 2024.

Voorbeeldrol Rijksoverheid

Het Rijk is met 140.000 werknemers de grootste werkgever van Nederland. De cao-partijen vinden dat we vanuit onze taak en omvang een verantwoordelijkheid hebben op het gebied van verduurzaming. Via de cao van het Rijk hebben we een mooi instrument in handen. Gerard de Koe, cao-coördinator namens het Rijk: “Via de cao proberen we verduurzaming te stimuleren. Op het gebied van mobiliteit zijn al diverse duurzame afspraken gemaakt. Denk aan de diverse gunstige opties voor de aanschaf van een (elektrische) fiets naar het werk en de vergoeding voor OV. Wist je dat je ook je IKB-budget kan inzetten voor verduurzaming van je woning? Met zoveel collega’s kunnen we echt impact hebben door duurzame keuzes te maken. Het is een uitdaging om dit goed in de cao te krijgen. Die uitdaging gaan we graag aan, daarom hebben we gezamenlijk deze pilot afgesproken. 

Marco Ouwehand, cao-onderhandelaar namens FNV: We roepen alle rijksambtenaren op om met ideeën te komen voor verduurzaming. Wat kom je in je werk tegen, waarvan je regelmatig denkt ‘hé, kan dat niet duurzamer’. Denk ook buiten de gebaande paden, laat je inspireren door voorbeelden van andere organisaties buiten het Rijk. En ook binnen het Rijk gebeurt er al veel, waar je inspiratie uit kunt putten. Wat onbreekt er nog en zou voor het Rijk nou een goede toevoeging zijn? Stuur je ideeën en mogelijkheden die bijdragen aan jullie welzijn én onze gezamenlijke duurzame ontwikkeling tijdens het werk vanaf 15 maart in via www.duurzamecao.nl.”

Handig om te weten over de cao

Er zijn verschillende categorieën arbeidsvoorwaarden. Ten eerste zijn er de drie primaire arbeidsvoorwaarden: loon, arbeidsduur en de wettelijke vakantiedagen. Daarnaast zijn er de secundaire arbeidsvoorwaarden die in tijd of geld zijn uit te drukken. Denk bijvoorbeeld aan IKB-budget, reiskostenregeling en pensioen. Als laatste zijn er de tertiaire arbeidsvoorwaarden die gericht zijn op het welzijn van werknemers. Dit zijn regelingen en voorzieningen die vaak niet in de cao staan, maar bijvoorbeeld in een personeelshandboek van een departement. Voorbeelden zijn: kerstpakket, sportfaciliteiten, de bedrijfskantine, ICT-middelen en de werkplek. Over dit soort arbeidsvoorwaarden, kan je ideeën aandragen voor verduurzaming.

Oproep van Denk Doe Duurzaam: doe mee!

Om deze pilot centraal te begeleiden heeft het rijksbrede programma Denk Doe Duurzaam een team gevormd. Leden zijn afgevaardigden van de werkgever Rijk (coördinator CAO), vakbonden, duurzaamheidscoördinatoren en het programma zelf. Om de experimenteerruimte goed te benutten, is er begeleiding van een innovatieprocesbegeleider (designer).

Marij Derksen en Hairo van den Berg, duurzaamheidscoördinatoren bij respectievelijk DUO en Belastingdienst: “Het Rijk is groot. Rijksonderdelen en werkzaamheden verschillen van elkaar. Denk bijvoorbeeld aan collega’s in de uitvoering, ondersteuning, bij beleid of de inspectie en andere toezichthoudende diensten. Wat voor de ene organisatie passend is, hoeft dat voor een andere niet te zijn. Dat geeft niet. Misschien zitten er wel mooie kansen in. Dat verkennen we onderweg. Deel, denk en doe vooral mee is onze oproep”. 

Meer informatie en inspiratie

Heb je vragen? Hiervoor organiseren we een online spreekuur. Meld je aan via denkdoeduurzaam@rijksoverheid.nl. Je ontvangt dan een uitnodiging.